İnternetten Tatil Paketi Satın Alan Tüketicilerin Hakları Nelerdir?
Warning: Attempt to read property "post_excerpt" on null in /home/bookmark/public_html/wp-content/themes/covernews/inc/hooks/blocks/block-post-header.php on line 43
İnternetten Tatil Paketi Satın Alan Tüketicilerin Hakları Nelerdir?
Avukat Özgür Eralp
İnternet ve kredi kartı kullanımının yaygınlaşması, uçak seferlerinin çoğalması ve bilet fiyatlarının ucuzlamasıyla internet üzerinden tatil paketi uygulamalarının kullanımı artmış ve dolayısıyla bu sözleşmeler nedeniyle açılan davalarda da bir artış gözlemlenmiştir. Çoğu kez internet sitesinde belirtilen ve vadedilen hizmetler sağlanmadığı, fotoğraflarda belirtilen mekanların olmadığı, kalınan otelin standartlarının düşük olduğu, transfer hizmetlerinin yetersizliği gibi şikayetlerle karşılaşılmaktadır. Tüketiciler genel olarak internet üzerinden bu paket turları almakta, sözleşme şartlarını okumamakta hatta çoğu kez sözleşmenin bir örneğini almamakta ve saklamamakta ve kredi kartıyla ödemelerini gerçekleştirmektedirler. İnternet üzerinden satın alınan “tatil paketi tur”larla ilgili olarak hem mesafeli sözleşmelere uygulanacak mevzuat hem de paket turlara uygulanacak mevzuatın birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. Yürürlükten kalkan 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Paket Tur başlıklı Madde 6/C- (Ek: 6/3/2003-4822/10 md.) maddesine göre, “Paket tur sözleşmeleri; ulaştırma, konaklama ve bunlara yardımcı sayılmayan diğer turistik hizmetlerin en az ikisinin birlikte, her şeyin dahil olduğu fiyatla satılan veya satış taahhüdü yapılan ve hizmeti yirmi dört saatten uzun bir süreyi kapsayan veya gecelik konaklamayı içeren ve bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunlu, önceden düzenlenmiş yazılı sözleşmelerdir.” 28 Kasım 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan ve yayınlandıktan 6 ay sonra yürürlüğe girmiş olan yeni Tüketici Yasası olarak bilinen yani 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Paket Tur Sözleşmeleri başlıklı 51.maddesine göre; “Paket Tur Sözleşmesi, paket tur düzenleyicileri veya aracıları tarafından Ulaştırma, Konaklama ve bunlara bağlı olmayan başka turizm hizmetleri hizmetlerden en az ikisinin birlikte, her şeyin dahil olduğu fiyatla satıldığı veya satımının vaat edildiği ve hizmetin yirmi dört saatten uzun bir süreyi kapsadığı veya gecelik konaklamayı içerdiği sözleşmelerdir. Paket tur düzenleyicisinin Türkiye’de temsilcisinin bulunmadığı hallerde paket tur aracısı paket tur düzenleyicisi gibi sorumlu olur. Paket tur sözleşmesinin kurulmasından önce tüketiciye ön bilgilendirme amaçlı broşür verilmesi zorunludur. Paket tur düzenleyicileri veya aracıları, yazılı veya mesafeli olarak kurulan paket tur sözleşmelerinin bir nüshasını kağıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla tüketiciye vermek zorundadır. Tüketici, kendisinden kaynaklanmayan nedenlerle paket tur sözleşmesinin esaslı unsurlarından birisinin değişmesi veya turun başlamadan önce iptal edilmesi hallerinde bu değişikliği veya paket tur düzenleyicisi tarafından sunulan alternatif bir turu kabul edebileceği gibi sözleşmeden dönme hakkına da sahiptir. Sözleşmeden dönülmesi halinde paket tur düzenleyicisi veya aracısının, dönme bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren tüketicinin ödemiş olduğu tüm bedeli herhangi bir kesinti yapmaksızın derhal iade etmesi zorunludur. Tüketicinin, sözleşmenin ifası sürecinde ortaya çıkan her türlü eksiklik nedeniyle bedelin indirilmesini talep etme hakkı vardır. Paket tur düzenleyicisinin, tur başladıktan sonra önemli bir yükümlülüğünü yerine getirmediği veya getiremeyeceği tespit edildiğinde tüketici sözleşmeden dönebilir. Bu hallerde paket tur düzenleyicisi veya aracısının ücret talep etme hakkı sona erer. Yapılmış olan ödemelerin sözleşmeden dönüldüğü tarihten itibaren tüketiciye derhal iade edilmesi zorunludur. Ancak paket tur düzenleyicisi o ana kadar ifa etmiş olduğu edimler için tüketiciden hizmetten faydalandığı oranda uygun bir karşılık talep edebilir. Paket tur düzenleyicisi sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi nedeniyle tüketicinin uğradığı her türlü zarardan sorumludur. Tüketici boşa harcanan tatil zamanı için de uygun bir tazminat talep edebilir. Ticari veya mesleki faaliyetleri çerçevesinde paket tur hizmetinden faydalanan kişiler de tüketici olarak kabul edilir. Ön bilgilendirme, sözleşmenin içeriği, paket turun devri, sözleşmede değişiklik yapılmasının koşulları ve bu hallerde tüketicinin hakları, paket turun iptal edilmesinin sonuçları, paket tur düzenleyicisinin ve aracısının sorumlulukları, tüketicinin hangi hallerde tazminat talep edebileceği, sözleşmeden dönme ve sonuçları ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.” T.C.YARGITAY 13. HUKUK DAİRESİ E. 2006/7789 K. 2006/12275 T. 25.9.2006 tarihli kararında “Somut olayda, paket-tur sözleşmesinin genel işlem şartlarını da içerir şekilde davalı tarafından düzenlenen ve standart nitelikte sözleşmede tahkim şartına ilişkin maddenin davacı tüketici ile müzakere edilerek karşılıklı mutabakatla hüküm altına alındığına ilişkin bir delilin varlığı iddia ve ispat edilemesi gerektiğine işaret edilmiştir. T.C. YARGITAY HUKUK GENEL KURUL E. 2013/11-338 K. 2013/1516 T. 30.10.2013 tarihli kararında “Davacı taraf, 4077 Sayılı Kanunu’nun 3. maddesinde belirlenen anlamda bir ‘tüketici’ olmadığı Zira davacı şirket vekili tarafından dava dilekçesinde açıklandığı üzere; davaya konu paket tur sözleşmesini ticari bir amaçla düzenlemiş olup, şirket müdürü ve ortağı olan mühendis A. K.’nın yurtdışında yapılacak olan ‘Frankfurt 2010 Işıklandırma ve Mimarlık’ fuarına müşterileri ve meslektaşları ile birlikte katılması için davalılar ile paket tur anlaşması yapılmıştır.” hususu beliritlmiştir. T.C.YARGITAY 13. HUKUK DAİRESİ E. 2009/9084 K. 2010/235 T. 20.1.2010 tarihli kararının ilgili bölümü aşağıdaki gibidir: Taraflar arasındaki 8.7.2003 tarihli sözleşmenin 11. maddesinde acentenin sözleşmeye uymaması halinde TÜRSAB Kütahya Çizelgesi’nin uygulanacağı belirtilmiş olup ilgili çizelgede de yazılı belge ile ispat zorunluluğu getirilmekle ve ayrıca ayıplı hizmet yerine sunulan hizmetin tüketici tarafından kabulü halinde tüketicinin ayıplı hizmet iddiasından feragat etmiş sayılacağına ilişkin düzenleme tüketici davacının aleyhine olan ve tüketiciyi külfete sokan sözleşme hükmünün tüketici ile ayrıca müzakere edilerek kararlaştırılmadığı için açıklanan yasa ve yönetmelik hükümleri karşısında haksız şart olduğu kabul edilmelidir. Bu sebeple TÜRSAB Kütahya Çizelgesi hükümleri esas alınarak sonuca gidilemez. Davalı cevap dilekçesinde kabullendiği üzere sözleşmeye konu edilen otelin ayıplı hizmet verdiği iddiası üzerine talebi kabul ederek davacıyı başka bir otele de yerleştirmiştir. Hal böyle olunca davacı sözleşmede belirlenen otelde konaklama imkanı verilmemesinden doğan zararını isteme hakkına sahip olacaktır. Mahkemece, davacının talepleri değerlendirilerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, davanın reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir. Kamuoyunda Kütahya Çizelgesi olarak tanımlanan ve genellikle paket turlarda tahkim şartı olarak öngörülen TÜRSAB Turizm Tüketici Taleplerini Değerlendirme Çizelgesi’nin de ilgilileri tarafından bilinmesinde fayda vardır. TÜRSAB Turizm Tüketicileri Talepleri Değerlendirme Çizelgesi (Çizelge), seyahat acentalarının tüketicilere sundukları seyahat acentalığı hizmetlerinde taahhüt edilen ya da olması gereken hizmetlerin aksaması ya da eksik yerine getirilmesi hallerinde tüketicilerin bedel iade taleplerinin değerlendirilmesinde yararlanılacak bir kaynak niteliğindedir. Paket Tur: Ulaşım, konaklama, şehir ya da çevre turu, ağırlama, refakat, karşılama ve rent a car hizmetlerinden en az ikisini içeren seyahat acentası ürünün tek bir fiyat altında tüketiciye sunulan tur. Panoramik Tur:Şehirlerin tanıtımı için otobüs ile yapılan ve genellikle müze ve ören yerine girilmeden yapılan gezilerdir. Ekstra Tur:Yarım gün, tam gün veya gece turu şeklinde, rehberlik, ulaşım ve verilen hizmetler dahil edilerek hazırlanan ve belirli sayıda katılımcının varlığı halinde düzenlenen ayrı bir ücrete tabi olan turdur. Yürüyüş Mesafesi:Normal bir insanın yorulmadan yürüyebileceği yaklaşık 500 metrelik mesafedir. Charter Uçuş:Belirli sezonlarda, bayram dönemlerinde, tatillerde, özel olarak sefere konmuş, hareket saati havaalanı trafiğinin yoğunluğuna göre değişkenlik gösteren uçuştur. Tarifeli Uçuş: Önceden belirlenen gün ve saatlerde bir program doğrultusunda gerçekleşen uçuşlardır. No Show: Müşterinin rezervasyon yaptırdığı veya satın almış olduğu hizmetleri belirlenen süreden sonra iptal etmesi veya haber vermeksizin rezervasyon yaptırdığı veya satın almış olduğu hizmetlerden yararlanmamasından dolayı ödemesi gereken tutardır.