GİRİŞİMCİLER İÇİN 10 ADIMDA MARKA REHBERİ
GİRİŞİMCİLER İÇİN 10 ADIMDA MARKA REHBERİ
Yeni bir girişimcilik fikri ile sermayeden sonra ilk düşünülecek şey isminin ne olacağı olur. Markanın doğru belirlenmesi, işe ve işletmeye yüksek değer kazandırabileceği gibi yapılacak hatalar hukuki ya da ticari anlamda sekteye de uğratabilir.
Bu nedenle doğru marka stratejisinde izlenmesi gereken yol 10 madde altında toplanabilir.
- Markanızın Çeşidini Belirleyin.
Marka belirlemek tamamen yaratıcılığa bağlı bir konu olup, yasal sınırlar içerisinde kalmak kaydıyla her türlü ibare marka olarak belirlenebilir. Genel olarak markaları 3 farklı çeşit kapsamında belirlemek mümkündür
Anlamı olmayan markalar: İsim verilen mal ya da hizmet grubu dışında bir anlam ifade etmeyen markalardır. Bu markaların avantajı 3. Kişiler ile marka uyuşmazlığına girme ya tescil sürecinde reddedilme ihtimalinin çok düşük olmasıdır. Örneğin, nike, kodak
Keyfi Markalar: Sözlük anlamı olan, ancak bu anlamın verildiği mal ve hizmet ile ilgisi bulunmayan markalardır. Örneğin Apple. Bu marka çeşidi de, 3. Kişiler ile çıkabilecek olası marka uyuşmazlıklarını aza indirir. Ancak, markanın sözlük anlamı teşkil eden mal ve hizmetlerde de kullanılması, bazı şartlar dışında engellenemez.
Tanımlayıcı Markalar: Kullanıldıkları mal ve hizmeti ya da bir özelliğini tarif eden markalardır. Örneğin bir uçak markası olan Airbus. Böyle bir marka seçerken dikkat edilmesi gereken, marka isminin kullanılacağı mal ve hizmet için cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirtmesi, Türk Patent Enstitüsü nezdinde tescil başvurusunun red sebebi olmasıdır. Örneğin bilgisayar şirketi için “bilgisayar” şirketinin tescili mümkün olmayacaktır.
- İnternet Araştırması Yapın
Markanızı seçtikten sonra, öncelikle Türkiye’de ve Dünya’da kullanılıp kullanılmadığını, kullanılıyorsa hangi mal ve hizmetler için kullanıldığını internet arama motorlarından araştırın. Markanızın başka kimse tarafından kullanılmıyor olması en iyi seçenek olsa da, hukuki ve teknik sıkıntılar yaşamamak için en azından sizinle aynı sektörde kullanılan başka bir markayı seçmeyin. Markanızın com, org, net gibi uzantılarda boş olup olmadığını da kontrol edin.
- Marka Araştırması Yapın
Markanız ile ilgili internet araştırmasının ardından Türk Patent Enstitüsü web sitesinden marka başvurusu yapmak istediğiniz marka sınıflarını belirleyin. Bazı istisna haller dışında, markanız sadece seçtiğiniz bu sınıflardaki mal ya da hizmetlerde kullanım açısından korunacaktır. Ardından, marka araştırma modülünden bu sınıflarda markanızın kullanılıyor olup olmadığını tespit edin. Markanız ya da çok benzeri hangi sınıflar için tescillenmiş ise sizin o sınıflardan yapacağınız başvuru reddedilecektir.
- Yasal Şartları Kontrol Edin.
- Sayılı Kanun Hükmünde Kararname gereği, “Marka, bir teşebbüsün mal veya hizmetlerini bir başka teşebbüsün mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla, kişi adları dahil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaretleri içerir”
Burada sayılan koşullarda bir markayı seçerken KHK’nın 7. Maddesindeki hallerden birine girip girmediğini tek tek kontrol edin.
“Madde 7 – Aşağıda yazılı işaretler marka olarak tescil edilemez:
- 5 inci madde kapsamına girmeyen işaretler,
- b) (Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetle ilgili olarak tescil edilmiş veya daha önce tescil için başvurusu yapılmış bir marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer olan markalar,
- c) Ticaret alanında cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin yapıldığı zamanı gösteren veya malların ve hizmetlerin diğer karakteristik özelliklerini belirten işaret ve adlandırmaları münhasıran veya esas unsur olarak içeren markalar.
- d) Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret ve adları münhasıran veya esas unsur olarak içeren markalar,
- e) Malın özgün doğal yapısından ortaya çıkan şeklini veya bir teknik sonucu elde etmek için zorunlu olan, kendine malın şeklini veya mala asli değerini veren şekli içeren işaretler,
- f) Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya üretim yeri, coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak markalar,
- g) Yetkili mercilerden kullanmak için izin alınmamış ve dolayısıyla Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesine göre reddedilecek markalar,
- h) Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamı dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, tarihi, külterel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği diğer armalar, amblemler veya nişanları içeren markalar,
ı) Sahibi tarafından izin verilmeyen Paris Sözleşmesinin 1 inci mükerrer 6 ncı maddesine göre tanınmış markalar,
- j) Dini değerleri ve sembolleri içeren markalar, k) Kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı markalar. Bir marka tescil tarihinden önce kullanılmış ve tescile konu mallar veya hizmetlerle ilgili olarak bu kullanım sonucu ayırt edici bir nitelik kazanmış ise (a), (c) ve (d) bentlerine göre tescili reddedilemez.
- Tescil için Başvurun
Uygunluğunu teyit ettiğiniz markanızı Turk Patent Enstitüsünde tescil için başvurun. Tescil başvurusunda, seçtiğiniz her marka sınıfı için 2016 yılı itibariyle online başvurularda 190 TL, fiziki başvurularda 285 TL’dir. Markanızın tescili ile ilgili süreç bittiğindeki son ödemeniz de tescil ücreti online ödemede 530 TL, fiziki ödemede 798 TL’dir. Ücretlerin daha düşük olduğu online ödemeyi yapabilmek için bir elektronik imza ya da mobil imzaya sahip olmalısınız. Marka korumanız tescil başvurusu yaptığınız andan itibaren başlayacaktır. Markanızın tescil sürecinin tamamlanması da yaklaşık olarak 12-20 ay arası sürmektedir.
- Uluslararası Marka Tescili Yapın
Markanızı bir çok farklı yolu izleyerek başka ülkelerde koruma altına aldırabilirsiniz. Bu yollardan hangisini seçeceğiniz tamamen sizin imkanlarınıza ve markanızın durumuna bağlı olarak değişebilir. En pratik yollardan biri, Türk Patent Enstitüsünden başvurmak ve belirlenmiş olan ücretleri ödemek koşulu ile uluslararası marka tescil başvurusu yapmaktadır. Bu şekilde markanızı içinde ABD, Avrupa Birliği Ülkeleri, Afrika ülkeleri ya da Asya ülkeleri gibi bir çok seçenek olan başka ülkelerin tamamında ya da kendi seçtiklerinizde tescil ettirebilirsiniz. Bu başvuru, TPE’de başvuru yaptığınız markanızın başvurusuna bağlı olacak ve TPE reddederse, bu ülkeler de başvurunuzu reddedecektir. Diğer yandan, tescil talep ettiğiniz ülkelerde markanın bağlı olduğu mal ve hizmetler ile ilgili faaliyet göstermiyorsanız size kazandıracağı çok büyük bir fayda olmadığını ve bir çok ülkenin kendi sınırları içinde doğrudan kullanılmayan markaları “ölü” marka statüsüne aldığını unutmayın.
- Alan Adı Başvuruları Yapın
Markanızın alan adını da tescil ettirmenin bir gereklilik olduğunu artık biliyoruz. Bunun yanında, başvuru yaparken ya da daha sonra TPE’den talep edeceğiniz başvurunuzu gösterir önyazı ile nic.tr’den “tr” uzantılı alan adını da alın.
- Marka Altyapınızı Oluş
Sahip olduğunuz her markanın mali değeri olan bir malvarlığı olduğunu, bu markalar için maddi karşılık ile lisans anlaşmaları yapabileceğinizi ya da başkalarına devredebileceğinizi unutmayın. Sahip olduğunuz markalar işletmeniz için değerli mali varlıklardır. Bu nedenle, yaptığınız iş ile ilgili yeni markalar üretmeye ve marka malvarlığınızı genişletmeye çalışın.
- Markanız Tescil Olduktan Sonra Sektörü Takip Edin
Tescil işlemlerinin tamamlanmasından sonra markanızı ihlal edebilecek nitelikte başvurular yapılıp yapılmadığını düzenli yayınlanan Resmi Marka Bülteninden, böyle markaların tescil edilip edilmediğini Resmi Marka Gazetesinden takip edin ve gerektiğinde bu gibi başvuru ya da tescillere itiraz ve dava haklarınızı kullanın. Her iki yayından da TPE sitesinden abone olmak koşulu ile online ve ücretsiz olarak e posta yoluyla haberdar olabilirsiniz.
- Yenileme Süresini Kaçırmayın
Marka koruma süresi 10 yıldır. Yenileme ücretinin ödenmesi koşulu ile markanızı 10 yıllık süreler için yenileyebilirsiniz. Aksi halde marka korumanızı yitireceğinizi ve başka birinin sizin markanızı kendi adına tescil ettirebileceğini unutmamalısınız.
Özge EVCİ ERALP
Avukat- Marka Patent Vekili
Eralp Marka Patent Alan Adı Danışmanlık