Domain Şifresi Çalınan Çiftçinin Hukuk Mücadelesi

Mersinli çiftçi Veli İkiz, 1996 yılında satın aldığı makine.com adresinin siber saldırı sonucu şifresinin çalınmasıyla birlikte Türkiye’de emsal teşkil edecek bir davaya da imza attı. İkiz, domain adresinin şifresini çalan hırsızların bulunması ve makine.com adresinin yeniden kendine verilmesi için 6 yıldır hukuk mücadelesi veriyor. İlkokul mezunu olmasına karşın ileri görüşlülüğü ile dikkat çeken İkiz, aynı zamanda bir mucit. Son dönemlerde ceviz üretimi yapan İkiz, yıllarca kullanım sağlayan bir ceviz kurutma makinesi ve ürün kurutma rafları icat etmiş. Mucidi olduğu bu cihazların satışını yapan İkiz bununla da yetinmemiş, internette yaptığı araştırma sonucunda anavatanı Peru olan pepino meyvesinin Türkiye pazarına girmesini de sağlamış.

Sizi biraz tanıyabilir miyiz? Mersin’de doğdum ve büyüdüm. Uzun yıllar makine ticareti ile uğraştım. Emekli olduktan sonra ise çiftçilik yapmaya başladım. İlkokul mezunuyum ama araştırma yapmayı çok seviyorum. Bilginin çok önemli olduğunu kavradıktan sonra daha çok okumaya ve araştırma yapmaya başladım. Şu anda ceviz üretiminin yanı sıra ikinci el makine alım satın işini de yapıyorum. Mersin’de çiftçilik yaparken, makine.com adresini nasıl almaya karar verdiniz? Türkiye’de internetin ilk kullanılmaya başlandığı 1996 yılında bir gazetede “İnternet üzerinden manken pazarlaması yapılır” diye bir ilan gördüm. Bende makine işiyle uğraştığım için “Manken pazarlanır da makine neden pazarlanmasın” mantığıyla internet hakkında bilgi almaya başladım. İkinci el makine alım satımı yaptığım için makinelerimi internet üzerinden tüm Türkiye’ye satmak için çalışmalara başladım. O yıllarda gittiğim bilgisayar firmaları bana pek yardımcı olamadı. Daha sonra bir firma, bana satış yapabilmem için bir internet sitesi kurmak gerektiğini söyledi. Siteyi kurabilmek içinde bir domain adresi almam gerektiğini anlattılar. Makine işiyle uğraştığım için www. makine.com adresini almak için çalışmalara başladım. Peki, adresi satın alabildiniz mi? Firma yetkilileri, makina.com adresinin başkası tarafından satın alınmış olduğunu ve bana istersem makine.com adresini alabileceğimi söylediler. Bende önce düşünmek istedim.

Çünkü kelimenin doğrusu makinaydı. Bunun üzerine dükkanımın kasa bölümüne bir kağıt ve kalem koydum. Gelen müşterilerime, kağıdın üzerine ‘makina’ yazmalarını istedim. 20 kişiden 7’si ‘makine’ yazdı. Ben de makine.com adresinin de benim işimi göreceğini düşünerek, www.makine.com adresini o dönemin parası ile 3300 dolar’a satın aldım. Daha sonra makine konusunda bilgi bankası görevi de görecek bu internet sitesini hayata geçirdik. Ancak internet o dönemde o kadar pahalıydı ki, aylık masrafını ödeyebilmek için ayda bir makine parasını internet faturasına veriyordum. Bu nedenle siteyi belli bir süre sonra kapattık. Ama 2006 yılında geri hizmete açtık. O yıllarda emlak işine de girdim ve emlak.com adresini de satın aldım. Evlerin fotoğraflarını çekip, internet sitesi üzerinden emlak işi yapmaya da başladım. Bu işin de öncülerinden biriyim. “SAYFAMIZ AÇILMADI” Sitenizin domain şifresinin çalındığını nasıl anladınız? 2006 yılında internet kullanımı geniş bir kitleye yayıldı ve daha da ucuzladı. Biz de yeniden siteyi aktif hale getirdik. Bir gün siteye girmeye çalıştığımızda, sayfamız açılmadı. Bu konuda fazla bir bilgim olmadığı için 6 ay kadar siteyi açmak için kendim uğraştım ama beceremedim. Yaptığım araştırmalar sonucunda domain şifresinin kırıldığını ve çalındığın anladım. Ancak böyle bir şeyle daha önce hiç karşılaşmadığım için ne yapacağımı bilemedim ve hemen polise başvurdum. Polis de benim şikayetimi inceledikten sonra konuyu savcılığa taşıdı. Savcı da yaptığı inceleme sonrasında dava talebimi kabul ederek, hukuki sürecin başlamasını sağladı. Dava sürecinden biraz bahsedebilir misiniz? Bu adres bana ait ve ben adresimi yeniden alana kadar hukuk mücadelem devam edecek. 1996 yılında herkes ev ve arsa satın almak için yatırım yaparken, ben bilginin gücüne inandığım için internette var olmak istedim ve bu adresi aldım. O yıllarda Türkiye’de internet sitesi olan 50 firma vardı. Bunlardan biri de benim. 6 yıldır davamın peşinden koşuyorum ama hala sonuçlanmadı. Türkiye’de daha önce böyle bir dava açılmamış. Bu nedenle kimse ne karar verebileceğini bilmiyor. Benim anlamadığım şey, hırsızlık olduğu belli ve hukuk bir şey yapamıyor. Domain’i satın aldığım Network Solutions firması benim davam için Amerika’dan avukat gönderiyor ama davanın sonuçlanması için bir girişimde bulunmuyor. Ben davamı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne kadar taşıyacağım. Bu adres, benim malım ve bunu da hırsızların eline bırakmaya niyetim yok.

Sizi pepino meyvesinin Türkiye pazarına girmesine katkı sağlamanızla da tanıyoruz. Türkiye’de yetişmeyen bu meyvenin üretimini yapmak fikri nereden çıktı? Bu meyve ile tanışmam da internette yaptığım araşıtırmalar sonucunda oldu. Pepino, Türkiye’de çok bilinen bir meyve değildi. İnsan sağlığına çok faydalı olduğunu öğrendiğim bu meyvenin neden üretimini de yapmayayım diye düşündümve üretim koşullarını araştırmaya başladım. Çok zor olmadığını gördüm ve üretimine başladım. Böylece anavatanı Peru olan bu meyvenin Türkiye pazarına girmesini de sağlamış oldum. Ama daha sonra üretim koşullarının beni zorlaması nedeniyle üretim yapmayı bıraktım.

Şu anda üretimi yaptığınız bir ürün var mı? Evet, şu anda ceviz üretimi yapıyorum. Geçen yıl ilk meyveleri aldım. Ancak bu kez cevizlerin soyulmasıyla ilgili bir sorun yaşadım. Ceviz soymanın ne kadar zor bir iş olduğunu anladım. Bir soyma makinesi araştırması yaptığımda, benim istediğim gibi yıllarca sorunsuz çalışacak bir makine bulamadım. Piyasada yer alan makinelerin hepsi çok çabuk bozuluyordu. Bu sorundan yola çıkarak, yıllarca kullanılacak bir ceviz soyma makinesi yapmak için kolları sıvadım. Böylece, şu anda satışını da yaptığımız cihazı tasarladım. Makineyi yaptıktan sonra düşündüm, tüm ceviz üreticilerinin benim gibi yıllarca kullanabileceği sorunsuz bir makineye ihtiyaçları vardı. Bu düşünce ile ürettiğim bu makineyi, ceviz üreticileri ile paylaşmak istedim ve satışına başladık. Sloganımızda “Sizden sonra çocuklarınız kullansın” oldu. Tasarımını yaptığınız başka cihazlar var mı? Ceviz üretimi sanıldığı kadar kolay bir şey değil ve pratik cihazlara ihtiyaç duyuyorsunuz. Ceviz soyma makinesi sorunu çözüldükten sonra bu kez de cevizleri kurutmakta sorun yaşadık. Cevizlerin kurutulabilmesi için geniş bir yere ihtiyacınız var. Bu sorundan yola çıkarak, ürün kurutma rafları tasarladım. Raflar, 100-300 santimetre ölçülerinde oldu. Ürün serpme yüksekliği ise 10 santimetre. Rafın yükseliği de 50 santimetre. Rafları ranza şeklinde üst üste koyabiliyorsunuz ve böylece dar bir alanda bile ürünleri kurumaya bırakabiliyorsunuz